In Het Parool las ik dat de Amsterdamse wethouder Eric van der Burg stelde dat Nederland gezonder wordt, als een minister van Preventie zich op het voorkomen van chronische ziekten richt. Wat mij betreft terecht, want we weten al lang dat veel ziekten in sterke mate worden veroorzaakt door de leefstijl én de leefomgeving van mensen. Als we in Nederland dus echt aan preventie willen werken, moeten mensen gezonde keuzes kunnen maken in een omgeving die hen hierin maximaal ondersteunt. Maar, de nieuwe minister kan meer!
Het voorkomen dat mensen ziek worden, is namelijk niet het enige wat nu aandacht vraagt. Het aantal mensen dat nu een chronische ziekte heeft, is namelijk heel erg hoog. In het huidige zorgsysteem worden mensen patiënten en blijven ze patiënt. Maar uit onderzoek weten we dat veel van deze mensen helemaal niet patiënt hoeft te zijn en te blijven. We leren steeds beter hoe een aantal chronische ziekten onder invloed van leefstijl en omgeving ontstaat en hoe ze omgekeerd kunnen worden. Zo kan bij een aanzienlijk deel van de mensen met type 2 diabetes hun ziekte worden omgekeerd door een andere leefstijl. Hoe mooi is het om naast te werken aan preventie, type 2 diabetes in Nederland ook te kunnen genezen?
“Met de huidige en nieuwe stakeholders moeten we een economie realiseren, waarin investeren in preventie en gezondheid rendeert”
INVESTEREN IN PREVENTIE EN GEZONDHEID
De sleutel voor het omkeren van een ziekte als type 2 diabetes, zit net als bij preventie in de leefstijl én de leefomgeving. Als iemand die nu type 2 diabetes heeft of vandaag deze diagnose krijgt gezonder gaat leven, dan hoeft hij of zij geen of minimale medicatie te gebruiken. Maar dat een mens dit niet zomaar doet en volhoudt, is een feit. Het omkeren van type 2 diabetes vraagt namelijk om een ander systeem. In de huidige economie verdienen partijen aan ziekte en verleidt de omgeving mensen tot ongezonde keuzes: van de financiële prikkels in de zorg en de voedingsmiddelen- en farma-industrie tot de inrichting van werk, wijken, winkels en scholen. Als we type 2 diabetes willen genezen dan moeten we alles in werking stellen, zodat mensen met deze ziekte op de korte én lange termijn gezonder leven. Dan moeten we met de huidige en nieuwe stakeholders een economie realiseren, waarin investeren in preventie en gezondheid rendeert. We moeten experimenteren met interventies waar leefstijl als medicijn wordt ingezet.
ALLES IN HUIS OM HET TIJ TE KEREN
In de hele wereld neemt het aantal mensen met type 2 diabetes toe. Het lijkt een onophoudelijke stroom die op landen afkomt. In het verleden heeft Nederland vaker aan zichzelf en de wereld laten zien dat het, het tij kan keren. Dat Nederland met innovaties en hard werken in de polders, de voeten droog houdt. Nu kunnen we het opkomend tij voor type 2 diabetes in Nederland keren. Door de beschikbare kennis en kunde rond leefstijlinterventies en een gezonde leefomgeving in de polders van het land in te zetten. Dit kan én moet de nieuwe minister doen. We hebben hiervoor namelijk alles in huis: een van de beste gezondheidszorgsystemen, slimme wetenschappers die weten hoe het kan, een innovatieve economie en allerlei lokale initiatieven die bewijzen dat het kan. Ook hebben we een innovatief bedrijfsleven van supermarkten tot tuinders en van de ICT- tot de farma-industrie. En vergeet de werkgevers niet die zich willen inzetten voor de gezondheid van hun ‘chronisch zieke’ medewerkers.
“’Nederland vrij van type 2 diabetes’ vraagt lef en durf van de nieuwe minister”
EEN NATIONALE AGENDA
Maar ‘Nederland vrij van type 2 diabetes’ vraagt lef en durf van de nieuwe minister. Hij of zij moet één nationale agenda maken waarvoor alle stakeholders in het complexe systeem tekenen en samen een systeemverandering bewerken. Niet een handtekening voor de vorm, maar voor daadkracht in de verandering en het resultaat. Nederland vrij van type 2 diabetes: een resultaat om voor te tekenen! En ik hoop dat we binnenkort de nieuwe minister van Preventie verwelkomen, die hier daadkrachtig een handtekening onderzet.
Hanneke Molema is gezondheidswetenschapper bij TNO.
