Onlangs schreven TNO’er Ben van Ommen en Hanno Pijl van het LUMC een blog over leefstijlgeneeskunde. Het blog was een reactie op een debat in de Tweede Kamer over dit onderwerp. Wij vroegen CZ om vanuit hun perspectief op leefstijl-coaching een reactie te geven op Ben en Hanno’s blog, over wat zij als zorgverzekeraar vinden dat de Nederlandse gezondheidszorg nodig heeft om leefstijlvriendelijker te worden.
Beste Hanno en Ben,
We worden levensgevaarlijk te dik. De cijfers spreken voor zich. Leefstijlverandering is hét medicijn. Dat weten we al een tijdje. Maar nu is het tijd om dat met elkaar verder te brengen.
LEEFSTIJLGENEESKUNDE VERGOEDEN
In een open brief aan minister Bruins schreven jullie in april: “Artsen hebben geen tijd voor leefstijl-coaching en een goed vergoedingsstelsel ontbreekt door een verkokerde werking van wetten en regels over wat ‘zorg’ is en wat ‘preventie’.” Dat klopt. Maar het klopt niet dat zorgverzekeraars daardoor weigeren leefstijlgeneeskunde uit de basisverzekering te vergoeden. Zorgverzekeraar CZ denkt hier in ieder geval anders over. We willen jullie graag uitleggen waar de mogelijkheden zitten in het stelsel en hoe wij deze hebben benut om de Gecombineerde Leefstijl Interventie (GLI) als verzekerde zorg uit de basisverzekering te kunnen vergoeden.
“We moeten meer aandacht hebben voor leefstijl-coaching voor mensen met een hoog risico op type 2 diabetes”
MOGELIJKHEDEN 10 JAAR LATEN LIGGEN
Al in 2009 onderkende het Zorginstituut (voorheen CVZ) dat je verandering van leefstijl bij mensen met een hoog risico op gezondheidsproblemen moet zien als geneeskundige zorg en dat het dus in het basispakket thuishoort. Het ontbrak echter aan voldoende duidelijkheid over inhoud en omvang van een gecombineerde leefstijlinterventie (GLI), om het ook daadwerkelijk aan te bieden. Betrokkenen hebben toen vooral naar elkaar gekeken en te weinig samengewerkt. Dat is jammer. Maar het is jullie vast niet ontgaan dat CZ in 2014 de gelegenheid kreeg om met leefstijl-coaching te gaan proefdraaien en dat vergoeding van preventie via de betaaltitel voor GLI-basis vanaf 2019 een feit is. Dat is mooi, want leefstijl-coaching helpt mensen gezonder te leven.
TIJD VOOR LEEFSTIJL-COACHING
Willen jullie echt dat artsen leefstijl-coaching gaan uitvoeren terwijl hiervoor goed opgeleide professionals bestaan? Zorgverzekeraar CZ heeft samen met de Universiteit Maastricht, de beroepsvereniging leefstijlcoaches Nederland, de Academie voor Leefstijl en Gezondheid, en het Nederlands Instituut voor Sport en Bewegen een GLI-programma opgesteld dat werkt. En dat perfect aansluit bij de aanspraken in het kader van de Zorgverzekeringswet, zoals in 2009 door het toenmalige CVZ geduid.
“Zorgverzekeraars moeten de gecombineerde leefstijl-interventies in de polisvoorwaarden opnemen en inkopen”
BLIJVEND GEZONDHEIDSRESULTAAT BOEKEN
Dit Coaching op Leefstijl-programma (CooL-programma) is een mooie samenwerking tussen de zorg en het gemeentelijke domein. Leefstijlcoaches werken samen met andere professionals, zoals buurtsportcoaches, en fungeren als ‘spin in het web’. Huisartsen die deelnamen aan het programma, geven aan minder tijd nodig te hebben in de spreekkamer door bij signalering van een leefstijlprobleem direct door te kunnen verwijzen naar de leefstijlcoach. Het kost dus geen tijd in de spreekkamer, maar bespaart op deze wijze juist tijd. Hierdoor kunnen we tegen acceptabele kosten blijvend gezondheidsresultaat boeken. Volgens CZ wordt met het CooL-programma een structureel aanbod gecreëerd dat voor iedereen toegankelijk en betaalbaar is. Ongeacht de zorgverzekeraar waar je verzekerd bent, want dit programma kan door elke verzekeraar worden ingekocht. We nodigen andere verzekeraars hier ook toe uit.
GENEZEN IS GOED, PREVENTIE IS BETER
Hanno, begrijpelijk dat je als arts de focus op behandeling van type 2 diabetes legt. Je ziet deze patiënten immers elke dag. Maar hoe gaaf zou het zijn als we, naast het genezen van de circa 1 miljoen type 2 diabetes-patiënten, ook de toename van het aantal patiënten en daarmee ook hart- en vaatziekten tot stilstand kunnen brengen? Moeten we naast leefstijlgeneeskunde niet meer aandacht hebben voor leefstijl-coaching voor mensen met een hoog risico op diabetes type 2? Wij vinden van wel.
“Huisartsen die deelnamen aan het CooL-programma, geven aan minder tijd nodig te hebben in de spreekkamer door bij signalering van een leefstijlprobleem direct door te kunnen verwijzen naar de leefstijlcoach”
DUURZAME GEDRAGSVERANDERING
In het leefstijl-coaching-programma ligt het accent op duurzame gedragsverandering. De resultaten van een pilotstudie laten zien dat deelnemers op zowel korte als lange termijn blijvend gezonder eten en meer bewegen. Het gaat om de kleine stapjes in de dagelijkse activiteiten en voeding. Eigenlijk bevordert de interventie vooral intrinsieke motivatie. Het RIVM stelt het programma als voorbeeld om te laten zien hoe zorgverzekeraars en gemeenten kunnen samenwerken op het gebied van preventie.
AAN DE SLAG MET Z’N ALLEN
Ieder moet nu zijn rol pakken. Zorgverzekeraars moeten de gecombineerde leefstijl-interventies in de polisvoorwaarden opnemen en inkopen, huisartsen moeten verwijzen, gemeenten moeten hun infrastructuur qua beweegaanbod op orde hebben en het ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport moet financiële ruimte scheppen in het Budgettair Kader Zorg. En de nieuwe professionals op het gebied van leefstijl-coaching moeten hun rol in het bestaande zorgnetwerk krijgen. Dat is heel vaak ‘moeten’ achter elkaar. Maar de urgentie is dan ook groot.
CENTRALE ROL VOOR NEDERLANDS INSTITUUT VOOR LEEFSTIJLGENEESKUNDE
Het is aan ons allemaal om leefstijl structureel in te bedden in de curatieve én publieke sector. Het Nederlands Instituut voor Leefstijlgeneeskunde, een initiatief van LUMC-TNO met als doel de maatschappelijke en economische impact van leefstijl-geneesbare ziekten in de komende tien jaar te halveren, kan zich verdienstelijk maken door in dit implementatieproces een centrale rol in te nemen.
Dr. Madelon Johannesma, programmamanager zorginnovatie bij CZ
Drs. Geert van Hoof, arts M&G, medisch adviseur bij CZ
