Het is algemeen bekend. Gezonde voeding draagt bij aan een betere gezondheid. Ieder mens is uniek, dus ook de manier waarop je reageert op voeding. Maar hoe weet je precies welk voedingspatroon het beste voor jou werkt? TNO heeft veel kennis ontwikkeld op dit gebied. Habit, een Amerikaans bedrijf gespecialiseerd in gepersonaliseerde voeding, is het eerste bedrijf dat deze kennis commercieel toepast.
De wetenschappelijk onderbouwde methode die TNO heeft ontwikkeld, is gebaseerd op wat we in jargon ‘fenotypische flexibiliteit’ noemen. Genetische gegevens zijn belangrijk, maar vormen maar voor een klein deel een verklaring voor iemands gezondheid en hoe het lichaam op bepaalde voeding reageert. In deze methode combineert TNO genetica met fenotypische informatie, oftewel gegevens over de reactie van organen en processen in het lichaam in de tijd op voeding en omgevingsfactoren. Concreet: hoe reageren mijn lever, darmen, bloedvaten en meer op een verandering van voeding? “Zo gedetailleerd zijn lichaam en voeding in onderlinge samenhang, als een systeem, nog nergens ter wereld in kaart gebracht”, zegt Suzan Wopereis, het brein achter het systeem, met gepaste trots. Suzan werd door haar onderzoek naar onder meer het effect van gepersonaliseerde voeding op de gezondheid vorig jaar werd uitgeroepen tot ‘excellente onderzoeker van het jaar 2015’ van TNO.
GEZONDHEID EN LEEFSTIJL BEVORDEREN
Voor de ontwikkeling van Habit schakelde CEO Neil Grimmer de hulp in van Ben van Ommen, principal scientist Systeem Biologie van TNO. “Een simpele vraag van een succesvol ondernemer in de VS over zijn eigen leefstijl en voeding resulteerde zo tot een miljoenenproject voor TNO”, vertelt Ben. “Op 1 januari 2017 zal het bedrijf Habit, gespecialiseerd in gepersonaliseerde voeding, officieel van start gaan. TNO heeft naast fundamentele kennis over hoe je persoonlijke gezondheid kunt meten en kunt omzetten naar gepersonaliseerde voedingsbehoeften, ook een trackrecord om deze kennis te kunnen vertalen naar de praktijk. Habit had kunnen kiezen voor een van de vele researchinstituten in eigen land. Maar onze kennis, multidisciplinariteit, professionaliteit, de mogelijkheid om snel op te schalen en het toepasbaar kunnen maken van kennis, gaf de doorslag.”
COMPLEXE SYSTEMEN WAAR ALLES SAMENKOMT
Simpel gezegd wilde Habit een systeem waarmee mensen van dertig jaar en ouder via internet en zelfmetingen hun gezondheid kunnen bepalen”, benadrukt Suzan. “De uitkomsten van die metingen resulteren vervolgens in een individueel voedingsadvies op maat. Habit richt zich op mensen die zich afvragen of ze door betere voeding hun gezondheid kunnen bevorderen.” Begin vorig jaar kwam een heuse ‘luchtbrug’ op gang tussen TNO en de San Francisco Bay Area waar Habit is gevestigd. TNO formeerde een projectteam van zo’n vijftien mensen met expertise op het gebied van voeding, systeembiologie, gezondheid, genetica, gedragsverandering, bioinformatica en ICT. Want TNO’s complexe systeem, waarin kennis rondom voeding, gezondheid, leefstijl en persoonlijke data samenkomt, moest nog wel een reeks aanpassingen ondergaan om te komen tot persoonlijke voedingsadviezen waarin ingrediënten, moleculen, mechanismen, processen en organen in het lichaam met alle relaties daartussen, en in alle denkbare varianten zijn te meten en door te rekenen. Marjan van Erk, projectleider: “Al snel volgden er diverse ontmoetingen tussen Grimmer, zijn medewerkers en onze experts. We hebben het bedrijf in korte tijd zien groeien van twee naar veertig medewerkers. Van meet af aan werden we ondergedompeld in een razende dynamiek. We zijn bij TNO gewend snel te werken, maar dit was ongekend. Een fantastische ervaring om als wetenschapper zo met een start-up mee te draaien. Je wetenschappelijke kennis niet vanuit je lab aanleveren bij een bedrijf, maar die in recordtempo in de dagelijkse bedrijfsvoering toepassen. De synergie over en weer is tastbaar.”
“Zo gedetailleerd zijn lichaam en voeding in onderlinge samenhang nog nergens ter wereld in kaart gebracht”
UITGEBALANCEERD PERSOONLIJK VOEDINGSADVIES
De dienst werkt als volgt. Je meldt je aan via de website van Habit. Vervolgens vul je online een uitgebreide vragenlijst in over je gezondheid en geef je door wat je voedingsvoorkeuren en je doelstellingen zijn. Je neemt wat wangslijm af voor DNA-onderzoek en na tenminste negen uur niet te hebben gegeten, prik je in een vinger voor een bloedmonster en drink je de meegeleverde vloeibare maaltijd. Na een half uur prik je opnieuw en nog eens na twee uur. In het door TNO gebouwde systeem worden alle resultaten van deze onderzoeken geregistreerd, gecombineerd en geanalyseerd. “We kijken hoe het lichaam in de tijd op de ingenomen standaardmaaltijd reageert, waarbij het dus gaat om de dynamiek van je stofwisseling. We noemen dat een challenge test. Dat geeft een veel beter beeld dan een momentopname en gaat ook veel verder dan algemene voedingsadviezen. Hoe gaat mijn lichaam om met bijvoorbeeld suiker, vet en eiwit? En reageren mijn organen en inwendige systemen daar veerkrachtig op? We brengen hierin alles samen. Het is systeem biologie. Door dit soort periodieke metingen ontstaat een uitgebalanceerd persoonlijk voedingsadvies.” Habit lanceert deze nieuwe dienst vervolgens desgewenst met coaching en gepersonaliseerde verse maaltijden.
MAATSCHAPPELIJKE IMPACT
Hoe kijken de TNO’ers terug op de hectische twee jaar? “We kijken vooruit”, corrigeert Ben. “We kunnen vergelijkbare diensten met meer bedrijven ontwikkelen. Op basis van deze methode zijn er tal van nieuwe markten te ontwikkelen. Bij TNO zetten we bijvoorbeeld sterk in op hoe we zieke mensen met voeding en leefstijlveranderingen kunnen genezen.”
