Leefstijlinterventies spelen een steeds grotere rol in de curatieve zorg, maar hoe bewijs je hun effectiviteit? Veel onderzoekers, zorgprofessionals en beleidsmakers worstelen met deze vraag. Om hen te ondersteunen, heeft de Coalitie Leefstijl in de Zorg een praktische handreiking ontwikkeld voor onderzoeksdesigns. Deze helpt bij de keuze van de optimale methode om leefstijlinterventies zorgvuldig te evalueren en breed te implementeren.

Waarom een specifieke aanpak voor leefstijlinterventies?
Leefstijlinterventies verschillen fundamenteel van traditionele medische behandelingen. Waar medicijnen vaak gericht zijn op één biologisch mechanisme, beïnvloeden leefstijlinterventies diverse factoren tegelijk, zoals insulinegevoeligheid, cardiovasculaire gezondheid en mentale veerkracht. Daarbij spelen zowel de patiënt als de zorgverlener een actieve rol in het succes. Dit vraagt om een onderzoeksaanpak die rekening houdt met deze complexiteit.

Traditionele methoden, zoals gerandomiseerde klinische trials (RCT’s), zijn niet altijd geschikt. Ze houden vaak onvoldoende rekening met de realiteit en dynamiek van leefstijlinterventies, waarbij gedrag, omgeving en motivatie een grote rol spelen. De handreiking biedt inzicht in alternatieve methoden en helpt onderzoekers bepalen welke benadering het best past bij hun onderzoeksvraag.

Handvatten voor onderzoek in de praktijk
De handreiking biedt een overzicht van verschillende onderzoeksdesigns en ondersteunt onderzoekers bij het maken van een methodologisch sterke én praktische keuze. Hierbij komen belangrijke vragen aan bod:

• Wat is de doelstelling van het onderzoek? Effectiviteit, implementatie of optimalisatie?
• Welke methodologische benadering is haalbaar? Is een gerandomiseerde opzet wenselijk of past een pragmatische aanpak beter?
• Hoe complex is de interventie? Is deze gestandaardiseerd of afhankelijk van individuele factoren?
• Welke rol speelt de patiënt? In hoeverre beïnvloeden motivatie en actieve participatie de uitkomsten?
• Hoe sluit het onderzoek aan bij de praktijk? Wordt rekening gehouden met bestaande zorgstructuren?

De handreiking beschrijft diverse onderzoeksdesigns, zoals cohortstudies, stepped-wedge designs, pre-test/post-test studies en patient preference trials. Bovendien bevat het document een handige beslisboom, die onderzoekers stap voor stap begeleidt naar het meest geschikte onderzoeksdesign.

Download de handreiking
Deze handreiking is een essentiële ondersteuning voor iedereen die onderzoek doet naar leefstijlinterventies. Download de handreiking onderzoeksdesigns voor leefstijlinterventies in de zorg en ontdek hoe je leefstijlinterventies wetenschappelijk onderbouwd én praktijkgericht kunt evalueren.