Ik word de laatste maanden overspoeld met informatie over werkgeluk. Is dat toeval? Een snelle Google actie over geluk en werk levert meer dan 17 miljoen (!) hits op. Het houdt veel mensen klaarblijkelijk bezig. Er zijn cursussen om binnen 5 dagen werkgelukdeskundige te worden. Er worden gelukoefeningen aangeboden. Je kan handige apps voor meer werkgeluk downloaden. Geluk is bezig met een revival.
Als beginnend onderzoeker had ik een vragenlijst met een vraag over werkplezier. Gegarandeerd antwoordde 80% van de deelnemers met ja. Een bouwvakker legde het me kernachtig uit: Wat een rare vraag. Als ik geen plezier in mijn werk had, dan zat ik hier niet. Deze logica was zo overtuigend dat ik stopte met de vraag naar werkplezier. Jaren later raakte ik in gesprek met een werkloze Rotterdammer, als onderdeel van een studie. Hij meldde me dat betaald werk hem gelukkig zou maken. Geïnspireerd door deze opmerking namen we een vraag over geluk op in ons onderzoek. De studie onder langdurig werklozen toonde aan dat het starten met betaald werk leidde tot sterke verbetering in mentale en fysieke gezondheid. De mooiste uitkomst was evenwel de sterke stijging in geluk; van bijna 45% naar ruim 80%.
Eigenlijk reproduceerden we hier kennis die in de jaren ’60 al op papier was gezet. De Oostenrijkse psychologe Marie Jahoda blikte in 1980 terug op haar werkzame onderzoekleven. Zij schreef wat werk zo belangrijk maakt, zoals betekenisvolle activiteiten, gezamenlijke doelen, identiteit en sociale contacten. Daar worden mensen gelukkig van.
Recent werkte ik samen met een adviesbureau over duurzame inzetbaarheid, Preventned. Onder Nederlandse werknemers blijkt geluk samen te hangen met een beter werkvermogen. Werkvermogen is een belangrijke voorspeller voor betere arbeidsproductiviteit en duurzamere inzetbaarheid. Werkers met hoge werkdruk en hoge fysieke belasting rapporteren minder geluk. Werkers met meer autonomie en afwisseling in het werk melden meer geluk. Een gezonde leefstijl draagt ook bij aan geluk. Dat klinkt wellicht abstract, maar de recente verhalen van de bagage-afhandelaars bevestigen precies dit beeld. Zwaar en vies werk is niet gezond en je wordt er zeker niet gelukkig van. Ik weet zeker dat de bagage-afhandelaars niet geholpen zijn met gelukoefeningen!
Gezonde en veilige werk- en leefomstandigheden zijn essentieel om langer gezond te kunnen doorwerken. Werkgevers spelen een grote rol hierin, zij kunnen hun werknemers begeleiden, gezond gedrag stimuleren en ondersteunen met interventies. Denk eens aan sportfaciliteiten, het zelfroosteren. Werkenden moeten zich meer bewust worden dat velen van hen de meeste tijd van hun leven op of met werk bezig zijn en dat alleen al daarom een grote invloed heeft op hun gezond en onderdeel is van hun leefstijl. Daar moet goed voor gezorgd worden. Dat moeten we niet van geluk laten afhangen.
Prof. dr. Lex Burdorf is één van de sprekers tijdens het 5e jaarlijkse Lifestyle4Health congres. Lex Burdorf is hoofd van de afdeling Maatschappelijke Gezondheidszorg van het Erasmus MC en lid van de Raad van Bestuur van de Arbo Unie. Hij zal de deelnemers tijdens de plenaire sessie meenemen in de wisselwerking tussen gezondheid en werk: wat is nodig voor gezonder langer werken? Je kunt live aanwezig zijn of digitaal aansluiten bij het congres, schrijf je nu in.
