Lifestyle4Health bestaat vijf jaar! Met een selectie van onze partners blikken we terug op de afgelopen vijf jaar én kijken we vooruit. Wat betekent Lifestyle4Health voor ze? Waar zijn ze het meest trots op? Wat is ze het meest bijgebleven? Hoe zien ze de toekomst voor zich? Ben van Ommen en Hanno Pijl, founding fathers van Lifestyle4Health, trappen deze serie af.

Hoe kijken jullie terug op vijf jaar Lifestyle4Health? Is het geworden wat jullie er van verwacht hadden?

“Ik had vooraf niet echt iets voor ogen. Maar ik vond het al jaren voor de start van Lifestyle4Health raar dat er in de zorg in Nederland zo weinig aandacht is voor leefstijl. We wilden daar graag aandacht voor krijgen. Zowel TNO en het LUMC waren enthousiast over dat idee en wilden daarin investeren, ik was daar verbaasd over en had dat eerlijk gezegd niet gedacht omdat het toch om buiten de box denken gaat. Vanaf het begin is het streven geweest om eigen regie op gezondheid en leefstijlinterventies tot een van de centrale bouwstenen van de gezondheidszorg van morgen te maken. Er is de afgelopen jaren ontzettend veel gebeurd rondom leefstijl en daar hebben we met het Lifestyle4Health flink aan bijgedragen. Er is een soort ‘leefstijl wave’ door ons land gegaan, zowel bij het publiek als de politiek”, legt Hanno Pijl uit.

Waarom heeft Lifestyle4Health veel kunnen bewerkstelligen?

“Voor wat we met Lifestyle4Health bereikt hebben, verdienen programmamanagers Hanneke Molema en Marjan van Erk alle lof, ze hebben het ontzettend professioneel opgepakt. Ook Martijn van Winkelhof is daarin belangrijk geweest. Hij heeft ons de weg gewezen naar de politiek en ons op het hard gedrukt ‘ veel activistischer’ te zijn. Hij was een kei in bepalen hoe we ons het beste konden positioneren en hamerde er dan ook op dat we met ons eerste manifest – Manifest voor Leefstijlgeneeskunde – Leefstijlgeneeskunde: nodig voor fundamentele omslag in de gezondheidzorg(kosten) – de krant moesten halen. Waar we zijn begonnen met diabetes type 2, omdat daar al het meeste wetenschappelijke bewijs voor was, is dat in de afgelopen jaren steeds verder uitgebreid met leefstijlgeneeskundig onderzoek bij onder meer Alzheimer en kanker. Zowel bij Alzheimer als kanker, en allerlei andere aandoeningen is het belang van leefstijl enorm. Dat is onder meer gelukt om dat steeds meer stakeholders zich hebben aangesloten bij het Lifestyle4Health-netwerk”, vertelt Ben van Ommen.

Gaat de implementatie van leefstijl in de zorg snel genoeg?

“Hoewel er veel veranderd is de afgelopen vijf jaar, ben ik ook kritisch: we zijn er nog lang niet. Vooralsnog komt leefstijl nog maar beperkt in de zorg bovendrijven. Het ontbreekt onder meer nog aan regie bij de patiënt / burger en betrokkenheid van de industrie. Zolang de commercie niet meegaat zijn we er nog niet”, stelt Van Ommen.

“Ben heeft gelijk, er gebeurt nog steeds te weinig in de zorg. Maar ik denk wel dat er een beweging in gang is gezet die niet meer te stoppen is. Dit soort veranderingen duren lang, het zijn ingewikkelde processen. Ik maak me wel zorgen of we op tijd zijn. Is de tanker leefstijl wel op tijd op stoom? Er is een enorme crisis in de zorg, op allerlei fronten; denk aan te weinig personeel, zorgkosten die enorm oplopen. Dit kun je alleen maar keren door te zorgen dat mensen minder ziek worden. Het besef is er dat leefstijl daarin een rol kan spelen. Maar hoelang duurt het voor leefstijl geïmplementeerd is als regulier onderdeel van zorg? Is dat voordat de helft van Nederland de premie niet meer kan betalen?”, vraagt Pijl zich af.

Waar zijn jullie het meest trots op?

 “Er zijn verschillende mijlpalen geweest, dan denk ik bijvoorbeeld aan het Manifest voor Leefstijlgeneeskunde en andere van onze publicaties. Maar ook aan de middelen die het ministerie van VWS vrij heeft gemaakt voor de Coalitie Leefstijl in de Zorg. Ik viel van mijn stoel toen ik hoorde dat er een driejarig programma opgezet kon worden en dat TNO gevraagd werd om dat te gaan coördineren, in samenwerking met Patiëntenvereniging Nederland, NFU en Vereniging Arts en Leefstijl”, zegt Pijl.

Ben: “Het is inderdaad mooi dat het ministerie van VWS deze investering doet, al zal er nog meer nodig zijn. En het is geweldig om te zien hoe snel het is gegaan en hoeveel mijlpalen Lifestyle4Health heeft weten te bereiken in de afgelopen vijf jaar. Ik denk dat we beiden trots zijn op wat er bereikt is en hoe het nu gaat.”

Hoe zien jullie de toekomst voor je?

“Ik hoop dat Lifestyle4Health vanuit haar uniek positie als publiek-privaatsamenwerkingsplatform blijft werken aan de belangrijke missie om leefstijl onderdeel te maken van de zorg. Dat lukt alleen als alle stakeholders samenwerken en juist Lifestyle4Health is een verbindende factor tussen deze partijen. Het doel moet zijn te komen tot een zorgsysteem waarin de burger centraal staat, à la een Romeins badhuis. En niet een systeem waarin, zoals nu, de huisarts en de medisch specialist het middelpunt vormen. Om dat te bereiken moet er echter nog een hoop gebeuren. Ik verwacht dat Lifestyle4Health en de coalitie daar de komende jaren een belangrijke rol in gaan spelen”, denkt Van Ommen.

“Het is cruciaal dat mensen zich verantwoordelijk voelen voor hun eigen gezondheid én begrijpen dat gezondheid niet gratis is. Als we die gedachte- en gedragsshift kunnen maken dan zal de patiënt zelf de juiste keuzes maken. De samenleving en de markt dienen dan ook mee te veranderen. Dat kan alleen als wet- en regelgeving ook verandert, en dat gaat niet vanzelf. Daarvoor is de hulp van de overheid en andere instanties noodzakelijk. Lifestyle4Health kan daarin een belangrijke rol pakken door zich hard te maken voor maatschappelijke veranderingen én preventie. Lifestyle4Health heeft zich tot nu toe primair op leefstijlgeneeskunde in de curatieve zorg gericht. Er wordt inmiddels ook gewerkt aan preventie, dat is waar we het als maatschappij uiteindelijk van moeten hebben. Je wil immers liever voorkomen dan genezen. Ik verwacht dat Lifestyle4Health zich over vijf jaar meer met preventie en maatschappelijke veranderingen bezighoudt om leefstijl in de zorg een groot succes te maken”, benadrukt Pijl.

“Hanno en ik zitten beiden een paar jaar voor ons pensioen. Ik ben nog druk met verschillende projecten rondom leefstijlgeneeskunde. Ik hoop, wens en eis dat de leefstijlrevolutie die nu loskomt echt doorgaat. Dan kunnen wij terugkijken op een mooi nalatenschap”, aldus Van Ommen. “Ik geloof er heilig in dat deze beweging doorzet. Als wij stoppen, pakken anderen het op”, besluit Pijl.