Auteurs: Hayden Lutek en Sophie Rijntjes van Novo Nordisk

Twee weken geleden kwamen professionals vanuit verschillende disciplines van de gezondheidszorg samen in Den Bosch voor het jaarlijkse Goed Gebruik Geneesmiddelen congres. Novo Nordisk nam deel aan het panel “Leefstijl in de curatieve zorg”.

Hoewel elke spreker in het panel andere kennis en expertise inbracht in het gesprek, was iedereen het over het volgende eens: leefstijl hoort thuis in de zorg, en als we de toekomst van de zorg willen beschermen, moet leefstijl onze basis zijn.

Dergelijke gesprekken zijn positief en nodig, maar is ook als “preken voor eigen parochie”. De waarheid is dat we dagelijks worden geconfronteerd – op televisie, in de krant, op sociale media, in gesprekken met vrienden – met een visie op de zorg die niet alleen niet overeenkomt met waar we als community van lifestyle professionals voor staan, maar die er ook absoluut niet in zal slagen om de toekomst van de zorg te beschermen.

We staan op een kantelpunt en als samenleving moeten we er nu alles aan doen om leefstijl als onderdeel van de zorg te verankeren – geen toevoeging, geen bijzaak, maar als centrum van de toekomst van de zorg.

Vandaag stellen we drie concrete stappen voor om dat voor elkaar te krijgen.

1) Begin het gesprek met leefstijl

Preventie en leefstijlinterventie moeten ons uitgangspunt zijn. Zelfs als we het hebben over medicijnen en hun noodzakelijke rol voor sommige patiënten, kunnen we dit nooit los zien van leefstijlaanpassing. Dit is een oproep die wij als Novo Nordisk al jaren doen en die we elke dag zullen blijven doen. Medicijnen zijn nooit een snelle oplossing en moeten altijd voorafgegaan en begeleid worden door leefstijlaanpassing.

Als we als samenleving duidelijk zijn over leefstijlinterventies en preventie als prioriteit, verandert ons hele beeld. Ook de manier waarop we over succes praten verandert. We hechten minder waarde aan behandeling en meer aan het voorkomen van ziekte. Dit wil niet zeggen dat effectieve behandeling niet als een goede zaak moet worden beschouwd, maar eerder dat het best mogelijke resultaat voor een patiënt is dat hij de ziekte waarop hij in de eerste plaats risico liep, niet ontwikkelt.

Programma’s zoals de GLI (Gecombineerde Leefstijlinterventie) zijn een uitstekend voorbeeld van “hoe succes eruit ziet” op dit gebied. Hierbij is de behandeling zelf een in de richtlijn opgenomen leefstijlinterventie. Voor veel patiënten werkt dit en voor ons als samenleving is dat succes.

2) Begrijp de waarde van privaat-publieke partnerschappen voor preventie

Het is een bekend en mooi gezegde dat “it takes a village to raise a child”. Zo is het ook met preventie. Dit is niet iets wat één partij alleen kan doen, maar het vereist een meerpartijenaanpak om de juiste doelgroep te bereiken en succesvol te zijn. Hier zien we de waarde van privaat-publieke partnerschappen, en in het bijzonder de kennisdeling die binnen dergelijke partnerschappen kan plaatsvinden om de doelen op het gebied van preventie/leefstijl te bereiken.

Een concreet voorbeeld, waar we nog steeds erg trots op zijn, is onze samenwerking met Bas van de Goor Foundation en Menzis bij het opzetten van de Nationale Diabetes Challenge (NDC). De NDC is een beweeginterventie voor mensen met (een verhoogd risico op) diabetes. Met de NDC worden mensen 20 weken lang bij de hand genomen om de eerste stap te zetten naar meer beweging en een betere kwaliteit van leven. Duurzame gedragsverandering is het doel.

De uitvoering van de NDC is traditioneel in handen van vrijwilligers en lokale zorg-, sport of welzijnsprofessionals uit de wijk. Het opschalen op basis van vrijwilligers is echter lastig, daarom ondersteunt Novo Nordisk samen met Menzis de Bas van de Goor Foundation om de NDC toekomstbestendig te maken. Met zo’n partnerschap bereiken we samen meer dan we ooit alleen zouden kunnen, en dit heeft een echte, tastbare impact op de zorg.

3) Kijk verder en help de groepen met minder toegang tot de zorg

Veel te vaak is er ook een “one size fits all”-benadering, niet alleen in de zorg maar ook binnen preventie. De realiteit is dat je niet elke groep kunt bereiken met die ene aanpak, en we moeten erkennen dat veel groepen in Nederland minder toegang hebben tot de zorg en door de zorg worden onderbediend. Diezelfde groepen hebben vaak minder toegang tot preventie-initiatieven, en daarom is het uiterst belangrijk dat we onze aanpak onder de loep nemen en aanpassen om deze zo inclusief mogelijk te maken.

Ook hier kunnen we kijken naar het voorbeeld van de NDC. Vanuit een samenwerking tussen Vereniging Dialoog en Sociale Binding, de Bas van der Goor Foundation en Novo Nordisk zijn educatieve wandelgroepen ontwikkeld die specifiek gericht zijn op mensen met een niet -westerse migratie achtergrond. Dit initiatief begon als een pilot in Rotterdam met 15 wandelgroepen en heeft geleid tot de oprichting van de NDC wandelgroepen voor mensen met een migratieachtergrond.

Het initiatief is met financiering van het ministerie van VWS opgeschaald tot 75 wandelgroepen voor mensen met een migratie achtergrond. Inmiddels lopen er 1125 mensen met een migratie achtergrond mee en zijn deze groepen een regulier onderdeel van de NDC. Elke groep verdient zorg en een aanpak die voor hen werkt – door te investeren in groepen die vaak over het hoofd worden gezien, kunnen we echte impact blijven leveren.

Conclusie: begin vandaag, niet morgen

Het mooie van preventie en leefstijlinterventies is dat de eerste positieve effecten ontstaan vanaf het moment dat we beginnen. Er is geen reden om uit te stellen of te wachten. Laten we deze lessen vandaag nog serieus nemen om de preventiebeweging te versnellen.

Als we als samenleving de discussie over de zorg verschuiven en leefstijlinterventies en preventie centraal stellen, hebben we binnenkort niet alleen een gezonder zorgsysteem, maar ook een gezonder gesprek over de zorg in de samenleving.

Als we partneren met de maatschappij en het privaat-publieke model mobiliseren, zullen we initiatieven lanceren die duurzaam zijn en een eigen leven gaan leiden.

Als we iedereen meekrijgen en zorgen voor een aanpak die iedereen aanspreekt, dan laten we niemand achter.

Als we deze drie stappen vandaag serieus nemen, kunnen we helpen de zorg voor iedereen te beschermen.